Vì sao xe chở học sinh của Mỹ an toàn nhất thế giới

Xe buýt vận chuyển học sinh đóng vai trò không thể thiếu trong hệ thống giáo dục của Mỹ, là một liên kết quan trọng giữa các khu dân cư và trường học. Với màu sắc vàng đặc trưng, xe buýt học sinh đã trở thành biểu tượng phổ biến tại mọi thành phố Mỹ suốt hơn một thế kỷ, và đóng vai trò không thể thay thế trong việc kết nối cộng đồng với hệ thống giáo dục.

Lịch sử xe buýt học sinh đã trở thành văn hóa Mỹ

Lịch sử của xe buýt học sinh tại Mỹ bắt đầu vào năm 1852, khi tiểu bang Massachusetts đưa ra quy định về việc học là bắt buộc. Xe buýt đầu tiên được thiết kế dành riêng cho học sinh, được kéo bởi ngựa, xuất hiện vào năm 1886 và có màu sắc vàng đặc trưng. Xe buýt đầu tiên này đã có nhiều đặc điểm mà hiện nay vẫn thấy trên các mẫu xe buýt hiện đại, như cửa sau dùng để lên xuống.

Trong những năm tiếp theo, xe buýt vận chuyển học sinh đã liên tục được cải tiến với nhiều tính năng an toàn.

Đến thập niên 1930-1940, với tốc độ đô thị hóa tăng nhanh, nhu cầu sử dụng xe buýt vận chuyển học sinh tại Mỹ cũng tăng cao, dẫn đến sự xuất hiện của nhiều doanh nghiệp sản xuất xe buýt như Gillig, Dodge Brothers, Crown… và hàng ngàn nhà sản xuất độc lập khác cũng xuất hiện, với các sản phẩm được chế tạo dựa trên việc "độ" lại các mẫu xe thương mại thông thường.

Sự đa dạng này khiến cho chất lượng xe buýt trở nên khó kiểm soát, và thúc đẩy các nhà lập pháp Mỹ phải đưa ra quy chuẩn riêng cho xe buýt vận chuyển học sinh. Năm 1939, giới chức giao thông Mỹ do Tiến sĩ Frank W. Cyr dẫn đầu đã công bố 44 tiêu chuẩn mà mọi xe buýt vận chuyển học sinh phải tuân thủ, trong đó có màu vàng đặc trưng.

Màu sắc này được gọi là "màu vàng trường học quốc gia", được chọn vì dễ nhìn thấy trong mọi điều kiện thời tiết và nhiệt độ, giúp các phương tiện giao thông khác trên đường dễ dàng nhận biết xe buýt vận chuyển học sinh để nhường đường và tránh tai nạn.

Nhiều công nghệ và trang bị an toàn bao gồm lối thoát hiểm

Từ sau Chiến tranh thế giới thứ Hai, xe buýt vận chuyển học sinh đã liên tục được cải tiến với nhiều tính năng mới, như hệ thống nâng xe lăn hỗ trợ người khuyết tật . 

Giai đoạn này cũng chứng kiến sự tăng tốc độ trung bình của các phương tiện giao thông, đặt ra thách thức mới về tính an toàn.

Giai đoạn 1973

• Xe buýt vận chuyển học sinh đã được gia cố đáng kể, sử dụng hệ thống khung gầm riêng biệt có thể duy trì cấu trúc ngay cả khi bị lật hoặc lăn.
• Đến năm 1973, nhiều quy định mới về xe buýt vận chuyển học sinh được Ủy ban An toàn Giao thông đường bộ Mỹ đưa ra, bao gồm cơ chế khóa động cơ khi cửa thoát hiểm phía sau đang mở, các cải tiến nhằm tăng cường an toàn khi xe bị lật, cấu trúc động cơ để tránh rò rỉ nhiên liệu gây hỏa hoạn
• Ghế ngồi dày hơn để bảo vệ an toàn trong trường hợp va chạm, biển báo hiệu cho các phương tiện khác biết về việc có học sinh lên xuống xe…

Với kích thước lớn, xe buýt vận chuyển học sinh cũng thuộc phạm vi áp dụng của các quy định giao thông đường bộ cỡ lớn khác mà Mỹ đưa ra trong giai đoạn này, đặc biệt là về tầm nhìn và chiếu sáng, làm cho chúng trở nên an toàn hơn bao giờ hết.

Giai đoạn 1986

• Mỹ cũng triển khai hệ thống bằng lái riêng cho tài xế xe buýt vận chuyển học sinh, với yêu cầu đào tạo và tập huấn đặc biệt.
• Tiếp tục được cải tiến với nhiều tính năng mới, như nâng độ cao để dễ nhận biết trên đường, bổ sung gương chiếu hậu vào các vị trí mù, sử dụng hộp số tự động, cơ chế điều khiển lái tối ưu để giảm thiểu mất tập trung…
• Cải tiến quan trọng nhất nằm ở cửa thoát hiểm thứ hai trên nóc xe, rất hữu ích trong trường hợp xe bị lật. Ngoài ra, cửa sổ và một số tấm thép trên xe cũng được thiết kế để có thể mở ra nhanh chóng.
• Để tránh việc tài xế không nhìn thấy học sinh qua mũi xe, nhiều nhà sản xuất cũng bổ sung barrier chắn học sinh, hoặc dời vị trí ghế lái lên phía trước.

Mỹ không sử dụng xe van dân dụng làm xe buýt vận chuyển học sinh

Mỹ cũng chính thức cấm việc sử dụng các mẫu xe van dân dụng làm xe buýt vận chuyển học sinh , và yêu cầu các nhà sản xuất phải sản xuất các mẫu xe nhỏ hơn nhưng vẫn đảm bảo an toàn, phù hợp với các khu vực hẹp.

Những năm 2000 chứng kiến sự hiện đại hóa của xe buýt vận chuyển học sinh ở Mỹ. Không cần sự can thiệp từ phía chính phủ, các nhà sản xuất ô tô tích cực bổ sung các tính năng an toàn, khi đó đây là yếu tố quyết định cho doanh số bán hàng của xe buýt vận chuyển học sinh.

Hệ thống xác nhận tránh việc học sinh bị bỏ sót trong xe

Quan trọng hơn hết là hệ thống xác nhận không có học sinh bị bỏ sót trong xe. Hệ thống này yêu cầu tài xế phải kiểm tra từng hàng ghế trước khi tắt máy, để đảm bảo không có học sinh nào bị bỏ quên.

Từ năm 2010, hầu hết các cải tiến trên xe buýt vận chuyển học sinh ở Mỹ đều liên quan đến các tính năng điện tử, nhưng không phải là những tính năng tiện ích như xe ô tô dân dụng, mà là các thiết bị giám sát bên ngoài xe, hệ thống định vị GPS, cảm biến khoảng cách…

Các quy định về hoạt động lái xe cũng được đề ra, như việc tài xế phải dừng lại và quan sát kỹ khi đi qua các điểm giao với đường sắt. Học sinh được đăng ký sử dụng xe buýt cũng được tổ chức đào tạo về kỹ năng thoát hiểm và cấp cứu cơ bản.

Ngoài các yếu tố trên, các xe buýt vận chuyển học sinh ở Mỹ cũng được trang bị nhiều tính năng an toàn khác trong suốt lịch sử phát triển, như sơn phản quang, kính lái dễ bung về phía trước, cơ cấu sấy gương chiếu hậu, trang bị dao cắt dây an toàn chuyên dụng trong xe… Trong bối cảnh điện hóa mạnh mẽ hiện nay, nhiều khu vực ở Mỹ cũng bắt đầu yêu cầu xe buýt vận chuyển học sinh không được phát thải.

Tất cả những nỗ lực này của Mỹ đã biến xe buýt vận chuyển học sinh trở thành phương tiện giao thông an toàn nhất, đảm bảo các chuyến đi bình yên cho thế hệ tương lai của đất nước.